کاربرد زئولیت میکا و بعضی مواد بی اثر به عنوان بستر رشد گوجه فرنگی به روش هیدروپونیک

چکیده سیستم های کشت هیدروپونیک برای رسیدن به عملکرد بیشتر با کیفیت بهتر، صرفه جویی در مصرف آب و زمین، کاهش نیاز به کارگر و حفاظت بهتر از محیط زیست به وجود آمده اند. در بین تکنیک های مختلف هیدروپونیک کشت در بسترهای رشد رایج ترین روش کشت هیدروپونیک است. بسترهای کشت با ویژگی های متفاوت خود به طور مستقیم و غیر مستقیم بر رشد و نمو گیاه اثر می گذارند. هدف این پژوهش بررسی اثر بعضی بسترهای کشت بر رشد و عملکرد گوجه فرنگی گیلاسی (lycopersicon esculentum var. cerasiforme) و همچنین غلظت و جذب عناصر غذایی به وسیله این گیاه بوده است. این آزمایش در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 9 تیمار، چهار تکرار و دو عدد گیاه در هر واحد آزمایشی در گلخانه انجام شد. 9 بستر رشد مختلف شامل کوکوپیت، پرلیت، پوسته شلتوک و بسترهای مخلوط پرلیت-میکا، پرلیت-زئولیت، پوسته شلتوک-میکا، پوسته شلتوک-زئولیت (v/v 50:50)، پرلیت-پوسته شلتوک-میکا و پرلیت-پوسته شلتوک-زئولیت ( v/v5:25/37: 5/37) مورد بررسی قرار گرفتند. آب و عناصر غذایی مورد نیاز گیاه از طریق سیستم آبیاری قطره ای و بدون استفاده مجدد از زه آب محلول غذایی تأمین شد. کمترین عملکرد از بستر پوسته شلتوک و بسترهای حاوی پوسته شلتوک به دست آمد. بالاترین عملکرد و وزن خشک اندام هوایی و بیشترین تعداد خوشه گل در گلدان از بسترهای کوکوپیت و پرلیت-میکا به دست آمد. بنابراین بستر پرلیت-میکا می تواند جایگزین مناسبی برای بستر کوکوپیت وارداتی باشد. بیشترین غلظت پتاسیم و منیزیم در اندام هوایی و میوه گوجه چری مربوط به بستر کوکوپیت و بسترهای مخلوط زئولیت با پرلیت یا پوسته شلتوک بود، در حالیکه غلظت کلسیم اندام هوایی و میوه گوجه چری در بسترهای حاوی میکا نسبت به بستر کوکوپیت و بسترهای حاوی زئولیت بیشتر بود. همچنین غلظت منگنز اندام هوایی و میوه در بستر پوسته شلتوک و بسترهای مخلوط پوسته شلتوک با میکا و زئولیت نسبت به سایر بسترها بیشتر بود. بالاترین جذب پتاسیم و منیزیم در بستر کوکوپیت و بسترهای مخلوط حاوی 50 درصد زئولیت مشاهده شد، در حالیکه جذب کلسیم در بسترهای حاوی میکا بالاتر بود. همچنین بیشترین جذب منگنز مربوط به بستر پرلیت-میکا و بسترهای حاوی پوسته شلتوک بود.